Jacoba van Velde: De grote zaal





Hoewel elke aktie om mensen aan te zetten tot lezen toe te juichen is, valt me op dat de keuzes van 'Nederland leest' vaak nogal oubollig uitvallen.
Zo ook De grote zaal van Jacoba van Velde. Een prachtig boekje, dat wel, maar ik betwijfel of dit jonge mensen (over die doelgroep hebben we het toch vooral) over de streep zal trekken. Ik kan me voorstellen dat deze novelle ze niet zal boeien.
Voor mij was het een klein, geconcentreerd verhaal wat erg veel indruk maakte. Het gaat over een oude vrouw die vanwege een beroerte wordt opgenomen in een verzorgingstehuis (een 'rusthuis').We hebben het over de jaren 50, toen je in zo'n verzorgingstehuis (en trouwens ook in een ziekenhuis) op een zaal met vele anderen kwam te liggen; met privacy had men toen nog niet veel op. Hoewel de huisvesting tegenwoordig sterk is verbeterd, zal het gebrek aan 'handen aan het bed' wel zorgen voor vergelijkbare ontluisterende omstandigheden. Want ontluisterend is het; dat je niets meer kunt, weet dat je niet meer terug zult keren naar je eigen vertrouwde omgeving, dat je zonder het bewust mee te maken afscheid hebt genomen van al je dierbare spulletjes. Aan bed gekluisterd, luisterend naar de doodsrochel van je zaalgenote en weten dat jij de volgende kunt zijn. Je kinderen kunnen je niet helpen, zij hebben zelf een leven te leven.
De Grote zaal gaat misschien wel net zo veel over de moeder in het verzorgingstehuis als over de dochter daarbuiten. Die doordrongen is van de eenzaamheid waarmee vroeg of laat elke mens het gevecht aan moet gaan. Die haar moeder ziet lijden maar haar niet kan helpen.
Een verhaal over het leven en de dood, dat je diep raakt als je niet meer zo jong bent. Maar ik vrees dat het de jonge leeslust niet zal helpen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten