Bibliomemoires - of toch liever het echte werk?


Een tijdje geleden stond er een artikel van de engelse journaliste en schrijfster Rachel Cook in de Guardian over zgn. bibliomemoires, naar aanleiding van het boek The Shelf: Adventures in extreme reading van Phyllis Rose (“The woman who went to the library and read every book on the shelf”).

In een soort paniek-aanval realiseert Phyllis zich plots dat er nog zoveel onbekende auteurs en onbekende boeken zijn, en daarom maakt ze een plan: het lezen van een hele plank fictie uit de bibliotheek. Ze heeft er wel bepaalde voorwaarden bij: het moet een mix zijn van recente en oudere werken en er moet een klassieker bij zitten die ze altijd al had willen lezen. Na 200 planken vindt ze wat ze wil: de plank van LEQ tot LES. Ze schrijft er vervolgens een boek over waarbij aan elk gelezen boek een essay wordt gewijd, maar het ook gaat om boekgerelateerde dingen zoals de plaats die vrouwen innemen in de literaire cultuur, de toekomst van bibliotheken en het lezen zelf.
En dit wordt de aanleiding voor genoemd artikel, waarin wordt gesteld dat er de afgelopen tijd veel van dit soort bibliomemoires zijn verschenen. Genoemd worden o.a. Rebecca Mead’s ‘My life in Middlemarch’, Samantha Ellis’s ‘How to be a heroine’ en Andy Miller’s ‘The year of reading dangerously’ . Al die bibliomemoires zouden suggereren dat er een grote honger voor boeken bestaat, maar tegelijkertijd is een hele scene ontstaan waarbij men wel óver boeken praat, maar ze nauwelijks leest; literaire festivals, schrijvers op pop-festivals, blogs, discussies over boeken op Twitter en Facebook.

“Talking about books, Rose Agrees, is not at all the same as reading them; in any festival crowd, much of the audience, if not most, will not have read the book that is being discussed and have no intention of doing so in the future.”
Voor de reviewer van The Shelf was dit zelfs aanleiding voor de uitspraak “As the number of people who read declines, those who continue to treasure books have become rather proud of themselves, even a littel over-identified with the enterprise”.  

Waar Cook vervolgens aan toevoegt: 
“If they love it so much, why do they feel the need to go on about loving it? How do they even find the time? Why isn’t their nose already deep in their next book?....If you are a reader, wouldn’t you rather be reading Moby-Dick than reading a book about a stranger who is reading Moby-Dick – and if you aren’t, why would you pick up a book about reading in the first place? These books, however endearing, funny and insightful, strike me as just another form of taling about books rather than actually reading them. Go to the text! I want to shout, bossily.”

Nu heb ik toevallig net het boek van Andy Miller 'The year of reading dangerously' gelezen, en ben ik ook nog eens gek op zulke bibliomemoires. Waarom? Omdat ik als boekenliefhebber niets leuker vind dan ‘bezig zijn’ met boeken, waaronder het praten over boeken. En het lezen van zo’n boek is een soort virtueel praten over boeken. Net zoals een voetballiefhebber het liefst de hele dag met voetbal bezig wil zijn. Het zet mij ook altijd weer aan tot lezen, na zo'n boek is mijn wensenlijstje gegarandeerd weer een stukje langer geworden.

Miller zelf, die paradoxaal genoeg zijn boek promoot op literaire festivals, is het totaal oneens met wat er over bibliomemoires wordt gezegd:

“This is a time when reading feels weirdly aspirational. On one level, it has never been more popular: Twitter and festivals and all that. But on another, sitting there, reading on your own and then thinking about it for a bit, feels increasingly like a difficult thing to pull off.”

Zelf vond ik het boek van Andy Miller erg leuk én nuttig, hoewel weer erg gericht op Amerikaanse fictie. Dankzij Miller en zijn ’50 bladzijden’ is het mij eindelijk gelukt Middlemarch met plezier te lezen. Ook raakte ik door Miller doordrongen van de urgentie van het lezen van je eigen boekenbezit:

“These books became the focus of a need to do something. They were a reproach – wasted money, squandered time, muddled priorities. I shall make a list, I thought. It will name the books I am most ashamed not to have read – difficult ones, classics, a few outstanding entries in the deceitful Miller library – and then I shall read them.”

 Als Miller het plan heeft opgevat Tolstoj’s Oorlog en Vrede te gaan lezen, krijgt hij van zijn vrouw, die veel meer belezen is dan hij, een leesplan, dat eigenlijk op elk dik/complex/klassiek boek van toepassing kan zijn:
o   read fifty pages a day
o   utilise the list of principal characters at the front
o   pay atttention! Soon you’ll discover that Tolstoy is doing the heavy lifting for you
o   don’t fret if you are not enjoying the Peace, there will be a bit of War along shortly
o   when you get to the end, read it again.

Goed, nu maar weer eens gewoon een boek lezen!

P.S.: het boek van Phyllis Rose lijkt me ook wel weer erg leuk....

5 opmerkingen:

  1. Hoi Joke, ik heb van Phyllis Rose toevallig "The year of reading Proust" gelezen. Hierin doet ze verslag van een jaar uit haar leven waarin ze de complete "Op zoek naar de verloren tijd" las. Ik kwam uit bij dit boek omdat ik het toevallig in een antiquariaat had zien liggen en ik net de boeken van Proust had gelezen. Wat ze over de boeken van Proust te zeggen had vond ik niet bijzonder interessant, maar haar memoires over dat jaar als geheel vond ik zeer lezenswaardig. Ik denk dat ik het boek heb gelezen voordat ik op librarything korte besprekingen plaatste dus ik het geen bespreking voorradig. Ik vind het zelf ook leuk om boeken te lezen waarin een groot aantal boeken worden besproken (literatuurgeschiedenissen of boeken als "The list of books", "The penguin good reading guide" of "!001 boeken die je gelezen moet hebben"). Wat mij heel vaak overkomt is dat ik relatief kort geleden een boek heb gelezen en dan ergens in een tekst een verwijzing naar dat boek tegenkom. Groetjes, Erik

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Erik, dat boek van Phyllis Rose heb ik ook gelezen, dat was inderdaad een hele prettig te lezen memoire.
      Ik blader ook graag door 1001 boeken, maar de boeken waar het in mijn bespreking over gaat zijn toch van een andere orde, dat zijn echt de persoonlijke verhalen van lezers over hun leeservaringen. Geen boeken om te bladeren dus, maar om echt in onder te duiken.

      Verwijderen
  2. Weet je waar eens aan begonnen was?
    Ik wou beginnen met in de bib het eerste boek te lezen dat er staat. Dus bij de A. En dan het eerste bij de B. En zo ben ik eens het hele alfabet afgegaan. Dat was leuk. Je kwam zo verrassende boeken tegen die ik anders nooit zou gelezen hebben. Daarna wou ik dit opnieuw doen. Het tweede boek bij de A en zo verder weer, maar ik ben ergens gestopt. Eigenlijk zou ik dat ook wel willen oppikken terug.
    En bij is er ook een soort van paniek dat ik nooit alle boeken ga gelezen hebben die ik wil lezen. Er zijn er ook zo immens veel. Telkens neem ik me voor om elke vrije minuut te lezen, maar helaas. Deze maand heb ik pas mijn tweede boek uit en dan alweer een tweede dwarsligger. Sinds ik dat ontdekt heb (dwarsliggers)lees ik veel meer in bed bijvoorbeeld...

    Groetjes

    Sandra

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. De eerste zin moest dus zijn. Weet je waar ik eens aan begonnen was?

      Verwijderen
    2. Ha Sandra, hou op schei uit, ik vind het ook een verschrikkelijk idee dat ik nooit meer kan lezen wat ik allemaal graag wíl lezen.
      Het lijkt me inderdaad wel verrassend om zo'n plankje te lezen, maar aan de andere kant heb ik dan weer minder tijd over voor de boeken van mijn lijstje die ik echt graag wil lezen dus ik begin maar niet aan zo'n experiment.
      Je hebt toch wel een ereader? dat vind ik nu echt een middel om ook op 'wachtmomenten' even een stukje te kunnen lezen, want zo'n reader kun je altijd nog wel ergens tussen proppen. Ook ideaal om in bed te lezen, zeker als je er één hebt, zoals ik, met achtergrondverlichting!

      Verwijderen